Συγκλονίζει η εξέγερση στην Αίγυπτο…
Γράφει η Κατερίνα Σταυρούλα
Από τη «Μέρα της Οργής» και την «Πορεία του Εκατομμυρίου», στη «Μέρα της Αποχώρησης», ο λαός της Αιγύπτου συνεχίζει με εντυπωσιακούς σταθμούς εδώ και δύο εβδομάδες έναν ιστορικό αγώνα που έχει ουσιαστικά ρίξει έναν δικτάτορα, οδηγώντας τον στην πλήρη απονομιμοποίηση. Έναν αγώνα που έχει ταρακουνήσει το πολιτικό σκηνικό όχι μόνο στην Μέση Ανατολή και τις χώρες του Μαγκρέμπ αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι καθημερινές διαδηλώσεις δεν φαίνεται να έχουν καθοδική πορεία, το αντίθετο, η μεγάλη συμμετοχή εκατομμυρίων ανθρώπων έχει ουσιαστικά παραλύσει την Αίγυπτο. Στο Κάιρο η αγορά έχει σχεδόν ερημώσει, οι τράπεζες παραμένουν κλειστές, πολυκαταστήματα αλυσίδες μεγάλων πολυεθνικών έχουν καταστραφεί, η τουριστική κίνηση έχει σταματήσει, μουσεία και ξενοδοχεία βρίσκονται σε επιφυλακή, ακόμα και ο δρόμος που οδηγεί στις πυραμίδες έχει κλείσει, ενώ αναφέρονται μέχρι και ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης. Τις εξελίξεις σφραγίζουν μεγαλειώδεις διαδηλώσεις, με τη συμμετοχή εκατομμυρίων, που αντιμετώπισαν κάθε είδους καταστολή, από σφαίρες στο ψαχνό μέχρι δακρυγόνα κι από την αστυνομία μέχρι συγκεντρώσεις παρακρατικών και ελεύθερους σκοπευτές, που άφησαν πίσω τους εκατοντάδες νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες. Όμως πέρα από αυτές τις εικόνες μάχης που έχουν κάνει τους πάντες να μιλούν για την αιγυπτιακή επανάσταση, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί το μεγαλείο ενός λαού που διδάσκει αλληλεγγύη, με συγκινητικές στιγμές να περιγράφονται έστω και μετ’ εμποδίων μέσω διαδικτύου, αλλά και αξιοπρέπεια.
η πτώση...
Κι ενώ το ποτάμι της λαϊκής οργής συνεχίζει να φέρνει σε αδιέξοδο όποια πολιτική λύση προσπαθεί να διατηρήσει το καθεστώς, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί μουδιασμένη έναν παραδοσιακό της πολιτικό σύμμαχο να βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Και αυτό οδηγεί τους μεγάλους παίκτες της διεθνούς σκακιέρας, ΗΠΑ και ΕΕ να αλλάζουν θέση σχεδόν καθημερινά, ξεκινώντας από ανακοινώσεις που χάιδευαν τον Μουμπάρακ και καταλήγοντας σε φανερές εκκλήσεις να παραχωρήσει τη θέση του σε μία «φιλική» διάδοχη κατάσταση. Και μέσα σε όλα αυτά ειρωνικό αστείο αποτελεί η διαγραφή αυτή την εβδομάδα του κόμματος Μουμπάρακ από τη… Σοσιαλιστική διεθνή.
Οι συντεταγμένες μίας εξέγερσης
«Φύγε!» Με μία λέξη γραμμένη με κόκκινα γράμματα, συμπυκνώθηκε η οργή περισσότερων από ένα εκατομμύριο διαδηλωτών που πλημμύρισαν την πλατεία Απελευθέρωσης του Καΐρου αλλά και άλλες μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου την Παρασκευή, μέρα «της αναχώρησης», απαιτώντας την πτώση ενός ουσιαστικά δικτατορικού καθεστώτος και ενός προέδρου που βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας τα τελευταία 30 χρόνια. Κι αν τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, όπως και η πλειοψηφία των δυτικών, αρκούνται σε θεαματικές σκηνές του πλήθους ή των συγκρούσεων που συγκλονίζουν την Αίγυπτο από τις 25 Γενάρη, εμμένουν στη συναισθηματική κάλυψη των γεγονότων, την οργή για το καθεστώς και την χαρά και προσμονή μιας ανατροπής του, και τονίζουν το αίτημα αποχώρησης του Μουμπάρακ μετατρέποντάς το σε κεντρικό, αυτό δεν είναι αρκετό για να περιγράψει την συγκλονιστική εξέγερση ενός λαού, που πια ο ίδιος τη χαρακτηρίζει επανάσταση.Το κοινωνικό πλαίσιο της χώρας είναι άλλο ένα παράδειγμα εφαρμογής του καπιταλισμού της εποχής μας. Από τις αρχές του ’90 υπάρχει εγκατεστημένη μόνιμη αποστολή του ΔΝΤ στην Αίγυπτο, που ακολουθεί τη γνωστή συνταγή των ιδιωτικοποιήσεων και της καταστροφής του όποιου κοινωνικού κράτους προϋπήρχε. Ήδη στην Αίγυπτο, με την καθοδήγηση του έχουν πωληθεί 270 από τις 314 επιχειρήσεις του δημόσιο τομέα που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο. Και αυτό αφού είχε προηγηθεί μεγάλη μείωση, με απολύσεις, στην εργατική δύναμη των επιχειρήσεων ώστε να εμφανιστούν ανταγωνιστικές στην αγορά. Ταυτόχρονα το κράτος έχει μειώσει έως εξαφανίσει τις επιδοτήσεις για είδη πρώτης ανάγκης στα φτωχότερα στρώματα, ενώ τελευταία είχε φτάσει στο σημείο να συζητά και την κατάργηση της επιδότησης για τα καύσιμα. Ακολουθείται πολιτική λιτότητας, ενώ οι πραγματικοί μισθοί είναι «παγωμένοι» εδώ και χρόνια με τον κατώτατο να μην ξεπερνάει τα 13 ευρώ. Ο πληθωρισμός τρέχει κοντά στο 16% με τις τιμές στο κρέας και στο κοτόπουλο να έχουν αυξηθεί μόνο το τελευταίο διάστημα από 30 έως και 150% και να υπάρχουν αναφορές ότι η τιμή ενός κιλού ντομάτας αγγίζει τα δύο ευρώ! Αυτή η άνοδος των τιμών έχει άμεση σύνδεση με το κερδοσκοπικό παιχνίδι στο χρηματιστήριο τροφίμων, των βασικών αγαθών. Όχι τυχαία ο οργανισμός τροφίμων και αγροτικής παραγωγής του ΟΗΕ αναφέρει αύξηση του μέσου κόστους αγοράς τροφίμων παγκοσμίως κατά 32% από τον Ιούνιο ως τον Δεκέμβρη του 2010.
Υπολογίζεται ότι το 40% των Αιγυπτίων ζει με μόλις δύο δολάρια τη μέρα και ότι οι νέοι έως και 30 ετών, που αποτελούν το 60% του πληθυσμού, είναι άνεργοι σε ποσοστό που αγγίζει τα εξωφρενικά επίπεδα του 90%. Τα επίσημα ποσοστά ανεργίας στην Αίγυπτο μπορεί να παρουσιάζονται στο 12%, αλλά το πραγματικό νούμερο πλησιάζει το 25%. Παράλληλα το καθεστώς καταπατά με κάθε τρόπο τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών. Στις τελευταίες εκλογές το κόμμα Μουμπάρακ πήρε αυτοκρατορικά ποσοστά και καταγγέλθηκε για νοθεία, με την κυβέρνηση να στηρίζεται σε ένα βαθύ αστυνομικό κράτος με παντοδύναμες μυστικές υπηρεσίες που έχουν οδηγήσει συχνά στη φυλακή τους πολιτικούς αντιπάλους.
Όταν ένας νέος πτυχιούχος, πλανόδιος πωλητής, αυτοπυρπολούνταν στην Τυνησία, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα αποτελούσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον λαό της Αιγύπτου. Βέβαια, το μεγαλειώδες παράδειγμα του λαού της Τυνησίας που κατάφερε να ανατρέψει τον δικό του δικτάτορα μπορεί εμπνεύσει τους αγωνιζόμενους τόσο στην περιοχή , όσο και παγκόσμια, όμως ταυτόχρονα η Αίγυπτος παρουσιάζει σταθερά τα τελευταία χρόνια μια ανοδική πορεία τόσο εργατικών αγώνων όσο και κινημάτων των νέων.Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν καταγραφεί πάνω από 3000 εργατικές κινητοποιήσεις κάθε μορφής στην Αίγυπτο από το 2004, από μεγάλες απεργίες τόσο στον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα με αρκετές από αυτές να κάνουν το καθεστώς να οπισθοχωρεί στα αιτήματά τους. Κινητοποιήσεις υπήρχαν και στα πανεπιστήμια. Πόλη σταθμός στις κινητοποιήσεις αυτές ήταν η Μαχάλα , στο κέντρο της βιομηχανικής και βιοτεχνικής περιοχής του Νείλου, που ήταν το κέντρο εργατικών κινητοποιήσεων για χρόνια, και από την οποία ξεκίνησαν και οι κινητοποιήσεις της 25ης Γενάρη για να μετατραπούν σε εξέγερση σε όλη την Αίγυπτο, από το Κάιρο και την Αλεξάνδρεια, μέχρι το Σουέζ και τις άλλες μεγάλες πόλεις.
Σε αυτό το περιβάλλον, και με ένα ποσοστό 28% των εργαζομένων να εντάσσεται σε σωματεία, ο κεντρικός τριτοβάθμιος συνδικαλιστικός φορέας της Αιγύπτου διατηρεί καλές σχέσεις με το καθεστώς, πράγμα που τον οδήγησε συχνά στο να παίρνει αποστάσεις από τις κινητοποιήσεις, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τα τελευταία χρόνια πολλά και ενεργά πρωτοβάθμια σωματεία. Μαζί τους αναπτύχθηκε και ένα ευρύτερο κοινωνικό κίνημα, με νεολαιίστικες οργανώσεις όπως το Κίνημα της 6ης Απριλίου να αποκτούν κοινωνικά ερείσματα. Η εξέγερση των τελευταίων ημερών έχει οδηγήσει και στη δημιουργία της Αιγυπτιακής Ένωσης Ανεξάρτητων Σωματείων και ανάγκασε σε πολιτική στροφή την Εθνική Συνομοσπονδία Εργατικών Σωματείων, που τα ηγετικά της στελέχη ουσιαστικά οριζόταν από την κυβέρνηση. Στροφή που έχει σαν αποτέλεσμα να φτάσουν να διεκδικούν «έλεγχο στις τιμές των προϊόντων και κοινωνικές παροχές», κάτι ανήκουστο για χρόνια!
Με το έδαφος να προετοιμάζεται ουσιαστικά χρόνια τώρα, οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις που παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες έχουν βαθιά κοσμικά, κοινωνικά και ταξικά χαρακτηριστικά. Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτές συμμετέχουν δυναμικά άνδρες και γυναίκες, νέοι και μεγαλύτεροι, εργατική αλλά και μεσαία τάξη, χριστιανοί και μουσουλμάνοι. Αυτή η μαζική κοινωνική αποδοχή αλλά και η διεκδίκηση ριζικής αλλαγής είναι που δίνει στις κινητοποιήσεις τον αέρα της επανάστασης. Παράλληλα βέβαια η αντίσταση του καθεστώτος έχει αναδείξει την πραγματική δύναμη των εξεγερμένων. Από τη δημιουργία πολιτοφυλακών για την προστασία γειτονιών, μουσείων αλλά και της ίδιας της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, την οργάνωση δικτύου πληροφόρησης όταν η κυβέρνηση διέκοψε διαδίκτυο και κινητή τηλεφωνία, μέχρι τη διανομή φαγητού στους διαδηλωτές της πλατείας Απελευθέρωσης (Ταχρίρ), όλα ζωγραφίζουν την εικόνα της εξεγερμένης αξιοπρέπειας. Και αυτό επιβεβαιώνεται και από τις σπασμωδικές κινήσεις του καθεστώτος.
Αφού ο στρατός δεν επέλεξε να καταστείλει τις διαδηλώσεις, προσπαθώντας να τηρήσει μια στάση φιλικής αναμονής (προσβλέποντας στον ρόλο του στην διάδοχη κατάσταση) και συνέχισε παίζοντας αμφιλεγόμενο ρόλο, τη σκυτάλη πήραν οι ομάδες παρακρατικών που οργάνωσαν τις αντιδιαδηλώσεις υπέρ του Μουμπάρακ δημιουργώντας την τελευταία εβδομάδα εικόνες αιματηρής εμφύλιας διαμάχης. Υπήρξαν μέχρι και καταγγελίες ότι το καθεστώς πλήρωνε με 50 αιγυπτιακές λίρες ανθρώπους για να συμμετέχουν σε αυτές, ενώ πιάστηκαν πολυάριθμοι αστυνομικοί με πολιτικά. Οι ομάδες αυτές έπαιξαν ρόλο και στην προσπάθεια φίμωσης των διεθνών μέσων που παρακολουθούν από κοντά στην εξέγερση, καταλήγοντας στο ανθρωποκυνηγητό και τις επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ, ανάμεσά τους και ο σύντροφός μας Πέτρος Παπακωνσταντίνου.
Ταυτόχρονα η Δύση βιάζεται να ταυτίσει το ανατρεπτικό κίνημα του Αιγυπτιακού λαού με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους για να ερεθίσει τα δυτικά φοβικά αντανακλαστικά. Όμως η πραγματικότητα προς το παρόν τη διαψεύδει. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι δεν έπαιξαν εξαρχής κεντρικό ρόλο στην εξέγερση. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι και για τη μεγαλειώδη διαδήλωση των εκατομμυρίων της Μέρας της Οργής είχαν δηλώσει απλά τη στήριξή τους, και τώρα συνεχίζουν να παίζουν διακριτικό ρόλο. Σαν πολιτικός χώρος υπήρξαν θύματα μεγάλης καταστολής του καθεστώτος Μουμπάρακ, με τους ηγέτες τους φυλακισμένους, και άλλους να συλλαμβάνονται με την έναρξη της εξέγερσης. Όλοι τους έχουν απελευθερωθεί πλέον από τους εξεγερμένους. Στην Αίγυπτο παράλληλα δρουν πολλές οργανώσεις και κόμματα της αντιπολίτευσης , και με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις χωρίς να μπορούν να διεκδικήσουν ηγετικό ρόλο. Από το Κίνημα Kifaya, μέχρι το κόμμα Ghad που στηρίζει τον Ελ Μπαραντέι, από τους Νασεριστές και το Σοσιαλιστικό Εργατικό κόμμα μέχρι και το Κομμουνιστικό Κόμμα, όλοι συμμετέχουν. Ταυτόχρονα έχει ήδη δημιουργηθεί άτυπο κοινοβούλιο αποτελούμενο από εκατό μέλη, από δώδεκα περίπου κόμματα και ομάδες της αντιπολίτευσης, στο πλαίσιο της καλύτερης δυνατής προετοιμασίας τους για την ανάληψη της εξουσίας μόλις ανατραπεί το καθεστώς Μουμπάρακ. Όμως οι λύσεις ακόμα δεν έχουν βρει την συνολική στήριξη του Αιγυπτιακού λαού.
Επιπλέον τα ονόματα που έχουν πέσει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης δεν φαίνεται να πείθουν τους Αιγυπτίους. Μπορεί ο Μουμπάρακ να διαπραγματεύεται την έξοδό του από την εξουσία ορίζοντας ουσιαστικά ως διάδοχο του τον αντιπρόεδρο Ομάρ Σουλεϊμάν, όμως το παρελθόν του επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Αιγύπτου δεν έχει ξεχαστεί. Πέρα από τον ρόλο του στη δημιουργία ενός παρακράτους βασανιστών, ήταν ο άνθρωπος κλειδί της CIA για τον ρόλο της Αιγύπτου στις επιχειρήσεις απαγωγών και μεταφοράς στην Αίγυπτο υπόπτων για τρομοκρατία και παράλληλα επικεφαλής των διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ. Και ο νέος πρωθυπουργός Αχμέντ Σαφίκ, αξιωματικός της αεροπορίας, φανερώνει την προσπάθεια εμπλοκής και του στρατού. Διαφαίνεται ότι η διακυβέρνησή που προετοιμάζεται θα είναι ουσιαστικά άλλη μία δικτατορία.
Εν τω μεταξύ οι εναλλακτικές ηγεσίες που ακούγονται είναι εξίσου πολιτικά αδύναμες. Ο Μπαραντέι , δεν έχει ουσιαστική επιρροή στην Αίγυπτο, και ο Αμρ Μούσσα, γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου, που προτείνεται μέχρι και από τον γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, αποτελεί ουσιαστικά μία εξωτερική πρόταση και λύση.ΗΠΑ και ΕΕ: αποχαιρετούν τους (ηττημένους) δικτάτορες
«Ο ευγενικός και ανθρωπιστής υπουργός εξωτερικών του Ισραήλ Άβιγντορ Λίμπερμαν – που κάποτε είχε πει ότι ο Μουμπάρακ μπορεί να πάει στο διάβολο – μπορεί επιτέλους να δει την ευχή του να πραγματοποιείται , σε πολιτικό τουλάχιστον επίπεδο» γράφει χαρακτηριστικά ο Ρόμπερτ Φισκ στον Indipentent για να φωτογραφίσει την ορμή και ανατρεπτική δύναμη της Αιγυπτιακής εξέγερσης και παράλληλα να συνοψίσει τον μεγαλύτερο φόβο της Δύσης. Είναι άλλωστε γλαφυρός ο τρόπος που αντιμετωπίστηκε ο Αιγυπτιακός λαός από την διεθνή κοινότητα.Η Αίγυπτος είναι ένας καίριος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, παίκτης κλειδί στην σταθερότητα και με τεράστια εμπορική σημασία. Χωρίς τη στήριξη του καθεστώτος Μουμπάρακ και της Αιγύπτου το Ισραήλ θα βρεθεί εντελώς απομονωμένο και οι ευαίσθητες ισορροπίες στην ευρύτερη Μέση Ανατολή θα ανατραπούν. Έτσι δεν είναι τυχαίο που με το ξέσπασμα της εξέγερσης οι πρώτες αντιδράσεις της δύσης ήταν από χλιαρές έως ανύπαρκτες.
Χρειάστηκε μια ολόκληρη εβδομάδα κινητοποιήσεων και βίαιης αιματηρής καταστολής τους από το καθεστώς μέχρι οι ΗΠΑ για να αναγνωρίσουν εκ στόματος Κλίντον αρχικά, αλλά και Ομπάμα στη συνέχεια ότι ο Αιγυπτιακός λαός είχε δίκαια αιτήματα, αλλά χωρίς να γίνεται λέξη για αλλαγή καθεστώτος. Ούτε καν η λέξη δημοκρατία δεν ακούστηκε. Και χρειάστηκε να περάσει μία εβδομάδα επιπλέον, με τους δρόμους του Καίρου να βάφονται με αίμα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να αρνούνται κάθε διάλογο με τον Ομάρ Σουλεϊμάν, ώστε να τολμήσουν να μιλήσουν για απογοήτευση, άμεση αλλαγή ηγεσίας και να τραβήξουν το χαλί κάτω από τα πόδια του συμμάχου τους. Ο Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε την Παρασκευή πως «η μετάβαση πρέπει να γίνει με τάξη, αλλά να ξεκινήσει τώρα». Όμως η στάση αυτή δεν προκαλεί έκπληξη, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη του τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που έχουν λόγο στην περιοχή.
Αν οι ΗΠΑ στήριζαν το καθεστώς Μουμπάρακ με οικονομική βοήθεια που έφτανε το 1.5 δις δολάρια το χρόνο, αυτά επέστρεφαν με πολλούς τρόπους στις αμερικάνικες πολυεθνικές με την αγορά F-16 και τανκ μέχρι και δακρυγόνων. Όταν το καθεστώς εξολόθρευε τους αντιπάλους του, όπως έκανε με τους ισλαμιστές την περίοδο 1992-97, ανάμεσά τους και ολόκληρες εργατικές συνοικίες όπως η Εμπάντα, οι ΗΠΑ έστελναν περισσότερα χρήματα και όπλα. Οι δεσμοί με την CIA τονώθηκαν με τον πόλεμο «ενάντια στην τρομοκρατία» και ειδικά όταν η Αίγυπτος συμφώνησε στον αποκλεισμό της λωρίδας της Γάζας. Δεν είναι τυχαίο ότι η εταιρία που έχει πουλήσει στην αιγυπτιακή Ασφάλεια τα σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης, είναι θυγατρική της αμερικάνικης Βoeing Corp. Πράγμα που εξηγεί και τον τρόμο του Ισραήλ μπροστά στην εξέγερση και τη δήλωση του Πρωθυπουργού του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος ζήτησε από την διεθνή κοινότητα να κάνει ότι είναι απαραίτητο ώστε να εξασφαλιστεί σε κάθε περίπτωση η παραμονή της τριακονταετούς φιλίας μεταξύ των δύο κρατών.
Αντίστοιχα χαλαρά αντανακλαστικά απέναντι σε έναν επί χρόνια φίλο δικτάτορα έδειξε και η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους πρωθυπουργούς της να ζητούν αρχικά να επικρατήσει ψυχραιμία και σύνεση. Αυτά πριν οδηγηθούν μετά από τις εκατόμβες νεκρών να εκδίδουν κοινή ανακοίνωση οι Σαρκοζί, Μέρκελ, Μπερλουσκόνι, Θαπατέρο και Κάμερον όπου ζήτησαν την άμεση έναρξη της «διαδικασίας μετάβασης», ουσιαστικά τρέχοντας πίσω από τη λαϊκή οργή και προσπαθώντας να κερδίσουν μία θέση διαπραγματευτή στην νέα κατάσταση που διαγράφεται. Ανακοίνωση εξέδωσε και η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά μόλις την Παρασκευή, όπου κάλεσε το καθεστώς να τιμήσει τους όρους της συμφωνίας συνεργασίας που δίνει στην Αίγυπτο 150 εκατομμύρια τον χρόνο και υπό την οποία είναι υποχρεωμένη να προωθήσει οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα με οικονομική βοήθεια και εμπορικές συναλλαγές.
του Γιάννη Καλαϊτζή
Με την επανάσταση ακόμα στους δρόμους, και τους ισχυρούς να προσπαθούν να την ελέγξουν, λαός της Αιγύπτου βρίσκεται στο επίκεντρο ολόκληρου τον πλανήτη. Προκαλούν θαυμασμό στους πληττόμενους από την παγκόσμια οικονομική κρίση αλλά αγωνιζόμενους λαούς που αναγνωρίζουν σε αυτόν τη δύναμη τους. Φέρνουν όμως και ανησυχία στους εκπροσώπους ενός βαθιά εκμεταλλευτικού παγκόσμιου συστήματος που συνειδητοποιούν πως πάντα μπορεί να τους ξεφύγει από τον έλεγχο ο αστάθμητος παράγοντας της ιστορίας, ο άνθρωπος.
Το άρθρο δημοσιεύεται στο ΠΡΙΝ της Κυριακής
