Ρωγμές στο οικοδόμημα της "παγκοσμιοποίησης"

14/03/2010

Ρωγμές στο οικοδόμημα της "παγκοσμιοποίησης"

Η πρόσφατη διεθνής περιοδεία του Γιώργου Παπανδρέου ήρθε να εξυπηρετήσει τον εσωτερικό κοινωνικό πόλεμο που έχει ξεκινήσει και η χείρα βοηθείας των Ομπάμα, Μέρκελ, Σαρκοζί ήταν στραμμένη στα αντιλαϊκά μέτρα που επιχειρεί να επιβάλει στους εργαζόμενους.

Αν πιστέψουμε την εικόνα που μας σερβίρει η προσκυνημένη δημοσιογραφία, ο Γιώργος Παπανδρέου είναι κάτι σαν σύγχρονος Μέτερνιχ της διεθνούς διπλωματίας. Τι κι αν η άδικη αυτή του η μοίρα τον καθήλωσε σε μια μικρή, ταπεινή χώρα της Βαλκανικής Χερσονήσου; Εξ Αθηνών ορμώμενος, αυτός ο... υπερμεγεθυμένος Κολοσσός της Ρόδου κατάφερε να γεφυρώσει κάτω από τα σκέλια του Ουάσονγκτον και Βρυξέλλες, να σαγηνεύσει Ομπάμα, Μέρκελ και Σαρκοζί και να ηγηθεί ενός πανίσχυρου ενιαίου μετώπου της παγκόσμιας εντιμότητας εναντίον των φοβερών και τρομερών "κερδοσκόπων". Οι ταλαίπωροι Έλληνες μπορούν να αισθάνονται βέβαιοι πλέον ότι οι θυσίες στις οποίες υποβάλλονται θα ανταμειφθούν σύντομα και ότι η χώρα τους, από καρπαζοεισπράκτορας του κάθε Ρεν και του κάθε Γιούνκερ, θα γίνει αξιοσέβαστος, ισότιμος εταίρο των ισχυρών χάρη στο πιο ισχυρό "εξαγώγιμο" προϊόν της, όπως χαρακτήρισε τον πρωθυπουργό ο αντιπρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, Θόδωρος Κουλουμπής.

Ότι ο Γιώργος Παπανδρέου είναι "εξαγώγιμος", μπορούμε να το προσυπογράψουμε πολύ ευχαρίστως. Το κατά πόσον ο ίδιος και η εξοντωτικά αντιλαϊκά πολιτική του είναι προϊόντα "εισαγώγιμα" στην Ελλάδα, όμως, μένει να αποδεχθεί στο πεδίο της ταξικής πάλης. Ούτε οι κυρίαρχοι κύκλοι φαίνεται να αισθάνονται αρκετά βέβαιοι, αν κρίνουμε από τα "προληπτικά πλήγματα" απρόκλητης, κρατικής βίας εναντίον των διαδηλωτών και την ιδεολογική τρομοκρατία από τα μέσα μαζικής χειραγώγησης. Υπό αυτό το πρίσμα, η πρόσφατη διεθνής περιοδεία του Γιώργου Παπανδρέου εξυπηρετούσε αποκλειστικά τον εσωτερικό, κοινωνικό πόλεμο που έχει ξεκινήσει: Ομπάμα, Μέρκελ και Σαρκοζί στήριξαν όχι βέβαια την Ελλάδα, αλλά τον πρωθυπουργό - τοποτηρητή και πολιορκητικό κριό τους εναντίον του ελληνικού λαού και όλων εκείνων που αυτός συμβολίζει - με τα αλλεπάλληλα "όχι" του στην ιμπεριαλιστική Νέα Τάξη, με τον Δεκέμβρη που όλοι διαισθάνονται, άλλοι με ελπίδα και άλλοι με φρίκη, ότι κυοφορείται.

Είναι αλήθεια ότι η δημοσιονομική κρίση της Ελλάδας στάθηκε αφορμή να αναθερμανθεί η συζήτηση περί επιβολής ρυθμιστικών ελέγχων πάνω στις πιο πειρατικές μορφές του τοκογλυφικού, χρηματιστικού κεφαλαίου. Λόγος γίνεται για τα διάφορα επενδυτικά ταμεία (funds) που τζογάρουν στην αγορά παραγώγων, ιδιαίτερα δε στα περίφημα ασφάλιστρα έναντι του κινδύνου κρατικής χρεωκοπίας (CDS), από τα σημαντικότερα εργαλεία κερδοσκοπικών παιχνιδιών που εκτινάσσουν στα ύψη το κόστος δανεισμού και αποσταθεροποιούν εθνικές οικονομίες.

Πρόκειται, αναμφίβολα, για πραγματικό και ζωτικής σημασίας πρόβλημα. Η αγορά παραγώγων έχει εξελιχθεί σε ασύλληπτων διαστάσεων "φούσκα", με συνολική αξία δέκα φορές μεγαλύτερη από την πραγματική οικονομία του πλανήτη. Μόνο η διαβόητη Goldman Sachs (η οποία τη μια μέρα βοηθούσε την κυβέρνηση Σημίτη να κρύβει τεχνητά το χρέος για να μπει στην ΟΝΕ με το μύθο της "ισχυρής Ελλάδας" και την άλλη στοιχημάτιζε πάνω στη χρεωκοπία της χώρας) έχει ετήσιο κύκλο εργασιών δυόμιση φορές μεγαλύτερο από το ελληνικό ΑΕΠ, που σημαίνει ότι μπορεί να χορεύει στο ταψί τη χώρα ολόκληρη. Το κυριότερο, στη θέση που βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα μπορεί κάλλιστα να βρεθούν αύριο η Ισπανία, η Ιταλία (η οποία μας ξεπερνάει στο δημόσιο χρέος), η Βρετανία (που μας έφτασε κιόλας στο έλλειμμα) ή ακόμη και η ίδια η Αμερική (της οποίας η μεγαλύτερη Πολιτεία, η Καλιφόρνια, έχει κιόλας χρεοκοπήσει). Ακριβώς αυτή η γενίκευση της δημοσιονομικής κρίσης στα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα και όχι βέβαια το πρόβλημα της Ελλάδας και η πειθώ του πρωθυπουργού της έφεραν το ζήτημα των "κερδοσκόπων" στην ημερήσια διάταξη.

Ωστόσο, το να περιμένει κανείς ενιαίο μέτωπο Ομπάμα, Μέρκελ και Σία εναντίον των "κερδοσκόπων", είναι περίπου σαν να περιμένει τον Άη Βασίλη. Πρώτον, διότι οι κυβερνήσεις των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, ιδιαίτερα των ΗΠΑ και της Γερμανίας, έχουν εξαιρετικά στενούς δεσμούς ακριβώς με το πιο πειρατικό, χρηματιστικό κεφάλαιο - η κυβέρνηση Ομπάμα με την Goldman Sachs και τη Citigroup, από τους κόλπους των οποίων προέρχεται πρακτικά ολόκληρο το οικονομικό επιτελείο, η δε κυβέρνηση Μέρκελ με την Deutsche Bank, εκ των κυριοτέρων κατόχων των CDS για το ελληνικό χρέος. Δεύτερον, γιατί η οικονομική κρίση προκαλεί ρωγμές στο οικοδόμημα της "παγκοσμιοποίησης", δυσκολεύοντας μια ενιαία απάντηση των ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Σε αντίθεση με μία ορισμένη οπτική που βλέπει την "παγκοσμιοποίηση" ως γραμμικά εξελισσόμενη νομοτέλεια, η ιστορία του καπιταλισμού υποδηλώνει ότι αντίρροπες τάσεις, κεντρομόλες και φυγόκεντρες, όπου η κάθε φορά συνισταμένη εξαρτάται από την έκβαση της ταξικής πάλης. Έτσι, η κρίση του 1929-'33 οδήγησε σε ρήξη της πολύ ισχυρής, μέχρι τότε, "παγκοσμιοποίησης" και την αναδίπλωση στα "ιγκλού" των εθνικών οικονομιών. Αντίθετα, η κρίση της δεκαετίας του '70 οδήγησε στην αποδόμηση του εθνοκεντρικού κεϋνσιανισμού και στη νεοφιλελεύθερη "απελευθέρωση" των αγορών.

Ίσως είναι νωρίς να πούμε αν η υπό εξέλιξη κρίση οδηγήσει στη ριζική διάρρηξη της "παγκοσμιοποίησης". Ότι οι εντάσεις γίνονται πολύ επικίνδυνες, όπως σε μια παραφουσκωμένη μπάλα ποδοσφαίρου που πάει να σπάσει στις ραφές της, είναι όμως φανερό. Δύο είναι τα πιο σημαντικά, υποψήφια ρήγματα: Πρώτα απ' όλα, μεταξύ ΗΠΑ - Κίνας, η συμβιωτική σχέση των οποίων τείνει να μετατραπεί σε ανταγωνιστική, όπως δείχνουν τα μέτρα προστατευτισμού της κυβέρνησης Ομπάμα και η απειλή των Κινέζων να σταματήσουν να χρηματοδοτούν το αμερικάνικο χρέος. Και έπειτα, μεταξύ ΗΠΑ - ΕΕ, όπως δείχνει ο ακήρυκτος πόλεμος δολαρίου - ευρώ και το ενδεχόμενο Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, που θα αποδυνάμωνε εξαιρετικά το υπό αμερικανικό έλεγχο ΔΝΤ. Δεν πρέπει, βεβαίως να υπάρχει αμφιβολία ότι, με τους σημερινούς συσχετισμούς δύναμης, ένα τέτοιο ΕΝΤ, στα μέτρα του ηγεμονικού , γερμανικού, τραπεζικού κεφαλαίου, θα ήταν πραγματικό ευρωσφαγείο εργατικών μισθών και κοινωνικών ασφαλίσεων.

ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΠΡΙΝ 14/03/2010

•